ترخون یک گیاه قدیمی چند ساله است که ارتفاع آن به 60 سانتی متر و بیشتر نیز می رسد. ترخون دارای برگ های سبزرنگ بلند و باریکی و ضعیفی می باشد. گیاه ترخون از خانواده ی گل آفتاب گردان ها است. گل های این گیاه زرد رنگ هستند که این گل ها در فواصل تیر تا مهر ماه شکوفه می دهند. قدمت این گیاه به 500 سال قبل از میلاد برمی گردد ترخون برای اولین بار در مناطق جنوبی روسیه و سیبری دیده شده است. ترخون سبزی ای با طبع گرم و خشک است.
امروزه 2 نوع از این گیاه در دو کشور روسیه و فرانسه کشت می شود.
اکثر ترخون هایی که به منظور استفاده در تجارت و بازرگانی استفاده می شوند از برگ های خشک شده ی گیاه ترخون فرانسوی حاصل می شوند. البته برخی معتقدند که این گیاه آلمانی می باشد و به اشتباه فرانسوی نام گرفته است.
ترخون سرشار از آهن، کلسیم و منگنز می باشد. این سبزی همچنین دارای پتاسیم، منیزیم و ویتامین های A و C و B6 می باشد. كساني كه نقرس دارند می توانند از دم كرده ترخون استفاده كنند و اگر معده شما تنبل و ترشح آن ضعيف است ترخون بخوريد.
ترخون حاوی آنتی اکسیدان هایی است که بدن را در مقابل رادیکال های آزاد محافظت می کند. این ادویه در حفاظت از قلب و عروق هم موثر بوده و می تواند جریان خون را منظم کرده و از خطر لخته شدن خون و سکته و حمله مغزی بکاهد. یکی از راه های درمان بی خوابی نوشیدن چای ترخون است و گیاهی معطر است که در دستورات آشپزی نیز کاربردهای فراوانی دارد. ترخون بیشتر به صورت یک سبزی در پخت و پز استفاده می شود اما از آن برای مصارف پزشکی نیز استفاده می کنند. به دلیل داشتن خاصیت بی حس کنندگی در دهان، در گذشته یونانیان باستان این گیاه را برای تسکین دندان درد می جویدند. این گیاه همچنین در قرون وسطی به عنوان یک پادزهر برای درمان سم مارگزیدگی استفاده می شد. از دیگر خواص مفید ترخون می توان به مواردی چون کمک به هضم بهتر غذا، مسکن ملایم و یک کمک کننده ی خوب به پیشگیری از بیماری های قلبی و چاقی اشاره کرد. از گذشته برای درمان دردهای شکمی و افزایش اشتها از ترخون خشک استفاده می شده است. این گیاه مخصوصاً اگر به شکل دم کرده مصرف شود برای رفع خستگی و آرامش اعصاب بسیار سودمند است به همین دلیل برای افراد بیش فعال مفید است.
ترخون تولید صفرا به وسیله ی کبد را افزایش می دهد و به این ترتیب به هضم و گوارش غذا کمک می کند و موجب افزایش سرعت فرآیند سم زدایی در بدن می شود. به افرادی که فشار خون بالایی دارند پیشنهاد می شود از این سبزی به جای نمک در غذا استفاده نمایند. ترخون توانایی بسیار زیادی برای مبارزه با کرم های روده ای دارد.
یک فنجان آب جوش تهیه کرده، سپس یک قاشق غذاخوری از ساقه و برگ خشک شده ترخون را درون آن ریخته و 10 دقیقه صبر کنید تا خوب دم بکشد، سپس آن را گرم بنوشید. نوشیدن یک فنجان چای ترخون در روز توصیه میشود.
• به افزایش صفرا توسط کبد کمک میکند و به این ترتیب فرآیند هضم و سم زدائی بدن راحتتر صورت میگیرد.
• خستگی را از بین میبرد و اعصاب را آرام میکند.
• کرم روده را از بین میبرد.
• مشکلات بیخوابی را برطرف میکند.
• برای درمان درد دندان مفید است.
• بخاطر داشتن خواص آنتی باکتریال، برای ضدعفونی کردن زخمها و بریدگیها به کار میرود.
• اشتها را زیاد میکند.
• افسردگی را از بین میبرد.